Huis ter Gouwe
Het huis Ter Gouwe is te vinden op de Noordzijde Haven 54. Het huis staat in de archieven van de stad ook bekend onder de naam Gouda. Ter Gouwe verwijst naar het woord Gouda en is Oudnederlands. Het huis naast Ter Gouwe heet Klein Gouda en daarnaast zijn De Kleine Gapert en de Grote Gapert gelegen.
In het begin van de 17e eeuw was in Ter Gouwe een pottenbakkerij gevestigd. Ook in al de hiervoor genoemde huizen waren in dezelfde periode pottenbakkerijen te vinden.
Ter Gouwe is gebouwd met een moer- en kinderbalkenconstructie en daarom mag aangenomen worden dat het huis dateert uit de periode van vóór 1650. De kelders van het huis ademen nog wel die sfeer. De gevel van het huis is niet meer zoals die in de orginele bouw bedoeld was. De ramen zijn veranderd bij latere verbouwingen. Het huis heeft een eigen stoepje en een trapje om binnen te komen. Dit ziet men meer bij huizen aan de ‘Kaai’. In vroeger tijd was hier een getijdehaven. Het gebeurde nog al eens dat de kaai overstroomde.
Omdat het huis dan wat hoger gelegen was, had men kans dat het niet overstroomde. Er waren in het havenkwartier vele pottenbakkerijen. Ter Gouwe aan de Noordzijde Haven lag op een gunstige plaats aan de Kaai, zodat het vervoer van de gebakken artikelen gemakkelijk per schip kon plaatsvinden. Als er grote stukken gelost of geladen moesten worden, dan moest men toch aan de Zuidzijde haven zijn, want daar was de stadskraan. Gelukkig kon men dan gebruik maken van de Bonte brug die de Zuidzijde Haven en de Noordzijde Haven met elkaar verbond. U kunt zich wel voorstellen dat er, in de tijd dat de kaai nog dienst deed als haven, volop bedrijvigheid was in het nu zo rustige havenkwartier.